0%

Asansör İle İlgili Temel Mevzuatlar

Binaların kat sayısının artması ile asansörler günlük hayatımızın vazgeçilmez bir parçası haline gelmiştir. Yaşam konforunu önemli şekilde yükselten asansörlerin güvenliğine yeterince önem verilmemesi sonucu can kayıplarına veya yaralanmalara neden olan ciddi kazalar meydana gelmektedir.

Asansörüler birden fazla mühendislik bilimini birleştirmektedir (İnşaat, Makine, Elektrik\Elektronik, vb..). Bu nedenle Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, Belediyeler, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, TSE, MMO, EMO gibi birçok kamu otoritesi asansör konusuna müdahil olmaktadır.

Asansörlerin projelendirilmesi, tasarımı, kontrolü ve işletmeye alınması için bilinmesi gereken başlıca mevzuatlar şunlardır;

Asansör İşletme ve Bakım Yönetmeliği
Yönetmelik asansörlerin, insan can ve mal güvenliğini tehdit etmeyecek şekilde kullanımlarını sağlamak ve çevreyi korumak üzere tescili, işletilmesi, bakımı, garanti ve satış sonrası hizmetleri ile hizmet denetimi ve mevcut asansörlerin iyileştirilmesiyle ilgili uyulması gereken kuralları belirlemektedir.

Asansör Periyodik Kontrol Yönetmeliği
Bu yönetmelik, asansörlerin periyodik kontrolünün nasıl ve hangi kuruluşlar tarafından yapılabileceğini tanımlamaktadır. Asansörlerde gördüğümüz kırmızı, mavi, yeşil renkli etiketler bu yönetmelikte anlatılmaktadır.

Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından 04.05.2018 tarih ve 30411 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan Asansör Periyodik Kontrol Yönetmeliğinin 11. maddesinde

(1) Periyodik kontrol sonuçları kusursuz, hafif kusurlu, kusurlu ve güvensiz olmak üzere dört grupta değerlendirilir.
(2) Kusursuz olarak tanımlanan asansöre, ilgili idare adına periyodik kontrolü yapan A tipi muayene kuruluşu tarafından yeşil renkli bilgi etiketi iliştirilir.
(3) Hafif kusurlu olarak tanımlanan asansöre, ilgili idare adına periyodik kontrolü yapan A tipi muayene kuruluşu tarafından mavi renkli bilgi etiketi iliştirilir.
(4) Kusurlu olarak tanımlanan asansöre, ilgili idare adına periyodik kontrolü yapan A tipi muayene kuruluşu tarafından sarı renkli bilgi etiketi iliştirilir.
(5) Güvensiz olarak tanımlanan asansöre, ilgili idare adına periyodik kontrolü yapan A tipi muayene kuruluşu tarafından kırmızı renkli bilgi etiketi iliştirilir.
(6) Kırmızı renkli bilgi etiketi iliştirilen ve güvensiz olarak tanımlanan asansörün kullanımına bina sorumlusu tarafından izin verilmez. Bu asansörün en fazla altmış gün içerisinde güvenli hale getirilmesi bina sorumlusunca sağlanır. Bu süre sonunda, A tipi muayene kuruluşu tarafından takip kontrolü yapılır. Takip kontrolü neticesinde güvenli hale getirilmediği belirlenen asansör, ilgili idare tarafından ana besleme sisteminden elektriğinin kesilerek mühürlenmesi yoluyla hizmetten men edilir. Söz konusu mühürleme işleminde ilgili idare tarafından EK-2’deki formata uygun tutanak üç nüsha olarak düzenlenir ve birer nüshası A tipi muayene kuruluşu ile bina sorumlusuna iletilir.
(7) Güvensiz olarak tanımlanan asansörün altıncı fıkrada belirtilen süre içerisinde güvenli hale getirilmeden kullandırılmasından doğabilecek can ve mal kaybından bina sorumlusu mesuldür.
(8) Sarı renkli bilgi etiketi iliştirilmiş olan asansördeki uygunsuzlukların en fazla yüz yirmi gün içerisinde giderilmesi bina sorumlusunca sağlanır. Bu süre sonunda, A tipi muayene kuruluşu tarafından takip kontrolü yapılır. Takip kontrolü neticesinde güvenli hale getirilmediği belirlenen asansör, ilgili idare tarafından ana besleme sisteminden elektriğinin kesilerek mühürlenmesi yoluyla hizmetten men edilir.
(9) İlgili idare tarafından ana besleme sisteminden elektriğinin kesilerek mühürlenmesi yoluyla hizmetten men edilen asansörün güvenli hale getirilmesine yönelik düzeltme işleminin başlatılabilmesi için bina sorumlusu tarafından ilgili idareye ve işlem sonrası gerekli takip kontrolü için A tipi muayene kuruluşuna başvurulur. İlgili idare bu zaman zarfında asansörün kullandırılmayacağına dair bina sorumlusundan yazılı taahhüt alır ve söz konusu düzeltme işlemi için gerekli izin süreci EK-3’teki formata uygun mühür bozma tutanağı ile başlatılır. Söz konusu mühür bozma tutanağı üç nüsha olarak düzenlenir ve birer nüshası A tipi muayene kuruluşu ile bina sorumlusuna iletilir. Mühür bozma tutanağı bir defaya mahsus düzenlenir ve bu tutanakta öngörülen düzeltme süresi kırk beş işgününden fazla olamaz. Mühür bozma tutanağında belirtilen süre içerisinde asansörün düzeltme işleminin tamamlanabilmesine ilişkin yükümlülükler, bina sorumlusu ile asansör monte eden veya onun yetkili servisi arasında yapılacak sözleşme ile belirlenir. Bu süre zarfında taraflar arasındaki mali sorumluluklar hariç asansörün güvenli hale getirilebilmesine ilişkin sözleşmede belirtilen yükümlülükleri yerine getirmeyen taraf sorumlu tutulur ve Bakanlık tarafından idari para cezası uygulanır.
(10) Mavi renkli bilgi etiketi iliştirilmiş olan asansörde belirlenen uygunsuzlukların bir sonraki periyodik kontrole kadar giderilmesi bina sorumlusunca sağlanır.” şeklinde belirtilmektedir.

Planlı Alanlar İmar Yönetmeliği
Bu Yönetmeliğin amacı; plan, fen, sağlık ve sürdürülebilir çevre şartlarına uygun yapı ve yapılaşma ile projelendirmeye ve denetime ilişkin usul ve esasları belirlemektir. İmar planı bulunan alanları ilgilendiren bu yönetmelik asansörler için de hükümler içermektedir. Bina tasarımı yapılırken asansör ile ilgili bu hususların dikkate alınması gerekir.

Madde (27) (Değişik: RG-28/7/2018-30492) Tek bağımsız bölümlü konutlar hariç kat adedi 3 olan binalarda asansör yeri bırakılması, 4 ve daha fazla olan binalarda ise asansör tesisi zorunludur.

Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmelik
Bu Yönetmeliğin amacı; kamu kurum ve kuruluşları, özel kuruluşlar ve gerçek kişilerce kullanılan her türlü yapı, bina, tesis ve işletmenin, tasarımı, yapımı, işletimi, bakımı ve kullanımı safhalarında çıkabilecek yangınların en aza indirilmesini ve herhangi bir şekilde çıkabilecek yangının can ve mal kaybını en aza indirerek söndürülmesini sağlamak üzere, yangın öncesinde ve sırasında alınacak tedbirlerin, organizasyonun, eğitimin ve denetimin usul ve esaslarını belirlemektir. Bu yönetmelikte asansör ile ilgili birçok atıf bulunmaktadır.

Yapı İşlerinde İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetmeliği
Bu Yönetmeliğin amacı, yapı işlerinde alınacak asgari iş sağlığı ve güvenliği şartlarını belirlemektir. Asansör monte edilirken bu yönetmelik şartlarının dikkate alınması gerekir.

Asansörlerin Tasarımına İlişkin Usul ve Esaslara Dair Tebliğ
Asansör tasarımında dikkate alınması gereken trafik hesabı, hazırlanacak projeler gibi şartların tanımlandığı yönetmeliktir. 2014/33/AB Asansör Yönetmeliği’ne göre piyasaya sunulacak asansörlerin tasarımı bu tebliğ dikkate alınarak yapılmalıdır.

2014/33/AB Asansör Yönetmeliği
Asansörlerin ve bunların güvelik aksamlarının piyasaya sunulmadan önce uygun olmasının şartlarını tanımlayan yönetmeliktir. Asansörlerin ve güvenlik aksamlarının belgelendirilmesini, Sanayi Bakanlığının yapacağı gözetim ve denetim faaliyetlerini tanımlamaktadır.

Ayrıca yönetmelik, asansörü de tanımlamaktadır. Buna göre,

  • Binalarda ve inşaatlarda kalıcı olarak hizmet veren ve
  • İnsanların, insan ve yüklerin veya
  • Bir kişinin taşıyıcıya zorlanmadan girebildiği ve içindeki kişinin erişim mesafesinde yer alan kumandalarla teçhiz edilmiş olan taşıyıcıya ulaşılabildiği hallerde sadece yüklerin taşınmasının amaçlandığı asansörler

bu yönetmelik kapsamındadır.

Asansör Piyasa Gözetimi ve Denetimi Yönetmeliği
Bu yönetmelik, 2014/33/AB Asansör Yönetmeliği’ne göre piyasa sunulmuş, insanların, insan ve yüklerin veya sadece yüklerin taşınmasında kullanılan asansöre yönelik gerçekleştirilecek olan piyasa gözetimi ve denetiminin usul ve esaslarını belirlemektedir. Yönetmelik, garantisi devam eden, garanti süresi içerisinde bulunan ve garanti kapsamı dışına çıkmış asansörleri kapsamaktadır.